Kaybettiğimiz sevdiklerimizi anmak, mezarlarını süslemek veya onlara saygı göstermek amacıyla mezarlık alanlarında kullanılan çiçekler mezar çiçekleri olarak adlandırılır. Bu makalede mezara dikilen çiçekler nelerdir, nasıl bakılır detaylı şekilde anlatmaya çalışacağım.
Tarihte Mezar Çiçekleri
İnsanlık tarihine bakıldığında günümüze kadar ulaşan kalıntıların neredeyse tamamı ölenleri anmak veya korumak için inşa edilen yapılardır. Bu yapılar bazen mütevazi bir mezar bazen de devasa piramitler olarak karşımıza çıkmaktadır. Bütün olarak ele alacak olursak, insanlık başlangıcından günümüze kadar ölülere verilen önem ve gösterilen saygının hiç azalmadığı gün gibi aşikardır. Bulunan kalıntıların çoğunda insan, hayvan ve çiçek figürleri olması, günümüzde mezar çiçekleri kullanımının bilinç altı bir gelenek olma ihtimalini akla getirmektedir.
Mezara Dikilen Ağaçlar
Her inanışa göre farlılık gösterse de mezarlıklar genellikle ağaçlandırılmıştır. Bu genelde iklime bağlı zorunlu tercihler dahilinde yapılsa da iklim elverişli olsa bile belli başlı ağaçlar tercih edilir. İşte bu ağaçlardan bazıları;
Selvi ( mezarlık servisi )
Ülkemizde en çok tercih edilen mezarlık ağacıdır. Günümüzde bilinçsiz olarak dikilse de geçmişte uzun ömürlü ve herdem yeşil olması sebebiyle tercih edilmiştir. Özellikle erkek mezarlarında tercih edilirmiş ki; selvi gibi boylu poslu, gösterişli ve heybetli bir erkeğin burada gömülü olduğunu sembolize etsin diye.
Çam Türleri
Selvi mezar için bireysel düşünülen bir ağaçken, çam türleri mezarlıkların bütünü için düşünülür. Herdem yeşil ve büyük taç yapısıyla mezarları güneşten, kardan ve yağmurdan koruduğuna inanılır. Yapraklarının asitli olması sebebiyle döküldüğü alanda en az haşerenin yaşamasına olanak veren bitkilerdendir.
Meşe
Daha çok kurak bölgelerde tercih edilmektedir. Fakat yine anlamlandırılarak dikilmiştir. Meşe çok uzun yıllar yaşayabilen bir ağaç olduğu için ölen kişilerle özdeştirilerek, aslında kişinin ölmediği ebedi yaşama başladığını temsil eder.
Yine Kur’an-ı Kerim ‘de adı geçen bazı ağaçların mezarlıklara dikildiği görülse de, bu ağaçların çoğu meyve ağacı olduğu için çok tercih edilmemektedir.
Mezara Dikilen Çiçekler
Mezar çiçekleri güzel görünümü sebebiyle genelde mevsimlik çiçeklerden seçilir. Kış ayları için menekşe, çuha ve sıklamen en uygun çiçeklerdir. Yaz ayları için çok fazla seçenek olsa da uzun ömürlü olması sebebiyle yıldız, kadife, petunya ve sardunya en çok tercih edilen çiçeklerdir. Ayrıca, mezar üstüne dikilen çiçekler sık sık bakım istediği için daimi bitkileri tercih edenler de olabilir. En çok dikilen daimi bitkiler gül, zambak, lale, sümbül ve küfeya (cennet çiçeği ) gibi çiçeklerdir.
Yayılıcı Bitkiler
Özellikle büyükşehirlerde mezarlıklar şehrin dışında ve şehre uzak konumdadır. Bu durum insanların mezar ziyaretine sık sık gitmelerine çok olanak sağlamamaktadır. Mezar çiçekleri sık sık bakım yapılmadığında solar veya yabani otların arasında ölüp gider. Bu durum insanları daha dayanıklı mezar çiçekleri tercih etmeye yönelmektedir. Bakımı kolay olan yer örtücü bitkiler susuzluğa ve zorlu iklim koşullarına daha dayanıklıdır.
Acem halısı (Drosanthemum floribundum) en çok bilinen ve tercih edilen yer örtücü mezar çiçeğidir. Uzun süre çiçekli kalan bu çiçek, adından da anlaşılacağı gibi halı gibi mezarı kaplar. Kazayağı olarak bilinen Carpobrotus edulis benzer özelliklere sahip başka bir yer örtücü bitkidir.
Sedum türleri de iyi bir yer örtücü olduğu için mezar üstüne dikilen çiçekler arasında sıkça yer bulur. İkbal çiçeği, ömür çiçeği ve sarı sedum dayanıklılığı sebebiyle en çok tercih edilen sedum çeşitleri arasında yer alır.
Mezar çiçekleri nasıl bakılır ?
Mezar toprağı genelde geçirgen ve su tutma kapasitesi düşük olur. Mezarlıklar kamu arazilerine yapıldığı için topraklar ham ve verimsizdir. Bu alanlara dikilen çiçekler susuzluğa dayanıklı ve besin ihtiyacı düşük bitkilerden seçilmezse sulama, çapalama ve gübreleme gibi gereksinimlere ihtiyaç duyar. Aksi takdirde yabani otlar çiçekleri boğacaktır. Eğer mezar ziyaretine çok sık gidemiyorsanız, mezarlık yakınında bakım işlerini yapan peyzaj firmalarına ücreti karşılığında bakım yaptırabilirsiniz.
Mozale ve anıt mezar ziyaretleri
Geçmişten günümüze adını tarih sayfalarına yazdırmış bir çok kahraman, Anadolu topraklarında farklı noktalarda anıt mezarlara sahiptir. Bu kişilerin temsili mezarlarına anıt mezar veya mozale denir. Önemli gün ve haftalarda bu mezarları ziyaret eden devlet büyükleri, temsili ziyaretleri sırasında mezara çelenk veya buket bırakır. Bu buket ve çelenkler ise genelde karanfillerden hazırlanır.
